Türk Tarihi Maratonu Nedir?
Sayfanın sahibi olarak 23.12.2013 tarihinde başlamaya karar verdiğim; tarihi, Türk uygarlığının bağlantılı olabileceği uygarlıkları kronolojik olarak ele alıp okumaya karar verdiğim okuma maratonudur.
Bu bölümde daha önce geniş bir açıklama vardı ki, kaldırdım. Zira eski yazdıklarımı okuyunca, dördüncü seneyi doldurmaya bir yarım sene kalmışken fikri olarak değiştiğimi ve hatta geliştiğimi fark ettim. Şöyle ki;
- Okuma maratonuna başladığımda, Türk tarihini daha hamasi duygularla, milli kriterlerle değerlendirme eğilimindeydim.
- Bana göre incelediğim uygarlıkların tamamı Türk olmalıydı. Herkes Türk'tü. Muazzam, keşif ve destanlarla dolu inanılmaz büyüklükte bir tarihimiz vardı. Dünyaya uygarlığı biz getirmiştik. Her şey bizim sayemizdeydi.
İlk geri dönüşlerim, Osman Nedim Tuna'nın Sümer ve Türk dilini kıyaslayan çalışmasıyla başladı. Daha sonra ise Türk kültürü, tarihi ve uygarlığının bizim veya başkalarının övgüsüne değil, keşfedilmeye ihtiyaç duyduğunu fark ettim. Göçebeliği barbarlık olarak gösteren yabancı akademisyenlerin safına katılıp, yerleşik hayat da kuran bir uygarlıktık diyebilmek için Sümerliler'in Türk olması istediğimi fark ettim. Oysa şimdi, Kengerli olmaları benim için delillendirmeye ihtiyaç duyan bir seçenek haline geldi. Evet pek çok benzerlik vardı; ama daha geniş bir bakış açısına geçtiğimde bu tip benzerliklerin bütün uygarlıklar için kurulabileceğini keşfettim.
Aslında tarih eğitimimizin bize attığı en önemli iki kazıktan birisi buydu. "Göçebe olmamalıydık, çünkü göçebelik ilkellikti". Bugün ise konuya bambaşka bir zaviyeden bakabiliyorum.
İkinci kazık ve beni maratonu okurken, yanlış bölümlenmeye sevk eden husus ise, çağların bölünmesi hususu idi. Bu ikinci husus, kendi içerisinde de ikiye bölünerek dinler tarihi ile karışarak İslamiyet öncesi ve sonrası olarak bir bölümleme yaparken, maddi tarih ve dayatmacı çağların bölünmesi kıstasları uyarınca bir de eski çağ tarihi bölümü oluşturmamla sonuçlandı.
Oysa Türk tarihinin çağları (ilk çağ, orta çağ, yeni çağ) Avrupa ve Batı medeniyetlerinin kendileri için oluşturduğu sistemden çok farklıydı. Cemil Meriç'in bu konuda Ummandan Uygarlığa kitabında belirttiği hususlarla birlikte değerlendirince, yeni bölümlemeyi, aşağıdaki gibi yapmaya karar verdim. Din kıstasını belirleyici olarak ele almadan, kültürel ve tarihi anlamda uygarlığın ulaştığı yükselişi simgeleyen bir sınıflandırma yapmamın daha doğru olacağına karar verdim.
Bir dört sene sonra yine değişiklik olur mu? Kim bilir sonuçta okuma macerası insanı sürekli değiştiren ve geliştiren bir şey dedik. Türk tarihi maratonunun bundan sonraki bölümlenmesi ve incelenen ile incelenecek uygarlıklar aşağıdaki şekilde olacak. Liste birlikte takip edeceğimiz üzere güncellenecek. Her yeni uygarlığa geldiğimde, sıralamada yer alan düz metinlerin yerini, tanıtım linkleri alıyor olacak.
Bu sayfadan güncel olarak ilerlemeyi takip edebileceğiniz gibi, sitenin yanında mevcut etiketler yardımı ile de aradıklarınızı bulabilmenizi amaçlıyorum. Bununla birlikte, Türk tarihi maratonu kapsamında hangi kitabı okuduğuma ilişkin güncel bilgiyi, sitenin sol tarafından edinebilirsiniz. Yazılara aşağıdaki linklere tıklayarak ulaşabilirsiniz;
-Anadolu'nun Kültür Bilinçaltı: Hititler (Bölüm-2)
-Hatti-Hurri-Hitit Üçgeninde Bir Süper Güç: Anadolu'nun Geçmişi, Geleceği ve Kaderi!
-Hatti-Hurri-Hitit Üçgeninde Bir Süper Güç: Anadolu'nun Geçmişi, Geleceği ve Kaderi!
-Efsaneyi Gerçekle Kucaklayanlar: Troyalılar (Bölüm-1)
-Efsaneyi Gerçekle Kucaklayanlar: Troyalılar (Bölüm-2)
4.Hurriler-Urartular (M.Ö. 3.000 - M.Ö. 585)
-Kartal Yuvası Kalelerin, Sarp Kayaların Efendileri: Urartular
-Doğu'dan Yükselen Güneş: Türk Tamgaları Eşliğinde Hurri ve Urartu Tarihi
5.Frigler (M.Ö.1.200 - M.Ö. 300)
-Batı Anadolu'nun Gizemli Uygarlığı: Frigler
-Eşek Kulaklı Kral Midas mı?Arami Ülkesine Oturan Kral Mete mi?
6.Kimmerler (M.Ö. 1.500 - M.Ö. 300)
-Barbar Conan Türk Mü?: Anadolu'yu Tarumar Eden Savaşçı Kimmerler
7.İskitler-Sakalar (M.Ö. 800 - M.S. 200)
-Kuzeyden Gelen Atlı Fırtına: İskitler/Sakalar
-At Üstünde Yay Çekip, Ok Salan, Mızrak Vurup Ordu Olan Kavim: İskitler/Sakalar
8.Sarmatlar (M.Ö. 600 - M.S. 400)
-Metal Üzengileri, Kargıları ile Kan Kusturan Süvariler: Sarmatlar
9.Etrüskler (M.Ö. 1.300 - M.Ö. 264)
-Roma İmparatorluğu'nun Şafağında Bir Esrar Perdesi: Etrüskler (Bölüm-1)
-Roma İmparatorluğu'nun Şafağında Bir Esrar Perdesi: Etrüskler (Bölüm-2)
-Roma'yı Emziren Dişi Oğuz Kurdu: Rasenna (Etrüskler-Turskuzlar)
10.Hunlar (M.Ö. 3.000 - M.S. 670)
-Çin Kaynakları Işığında Yapılan Yolculuk: Asya Hun İmparatorluğu - Tilla Deniz Baykuzu
-Hun Tarihinde Türk ve Sümer İzleri:Hunlar ve Türkistan - J.M. De Groot, Ahmetcan Asena
-Komşusunun Anlattığı Hunlar: Çin'de Hun Araştırmaları - Yrd. Doç. Dr. Eyüp Sarıtaş
-Tarihin Edebi Hali: Asya ve Avrupa'da Hunlar - Marcel Brion
-Sahaf Raflarında Kaybolmuş Atlılar: Asya'dan Avrupa ve Hindistan'a Hunlar
-Mete ve Börü Tonga: Türk-Hun Tarihi - Prof. Dr. Sadettin Gömeç
-Atilla'nın Peşinde: Avrupa Hunları ve Atilla'nın Sarayında Bir Romalı - Ali Ahmetbeyoğlu
-Derli Toplu Tarih: Hun Türkleri - Hüseyin Tekinoğlu
-Gölgesinden Devlet Doğan Atlılar: Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi - Prof.Bahaeddin Ögel
-Asya'nın Kutlu Efendileri, Avrupa'nın Muzaffer Orduları, İran ve Hindistan'ın Fatihleri: Hunlar
-Atatürk'ün Özlediği Bilgin Kazım Mirşan'ı Okurken - Necdet Sumer
-Tarihi Değerlendirirken Yeni Ufuklara Doğru: İran ile Turan - Osman Karatay
-Tek Kelimenin Etrafında Eski Çağ Tarihi: Bey İle Büyücü - Osman Karatay
-İdil - Ural Teorisi Üzerinden Köken İncelemeleri: Türk Halklarının Kökeni
-Altaylardan Macaristan'a: Türklerin Kökeni - Osman Karatay
Eski Çağ Türk Tarihi (M.Ö. 10.000 - M.S. 200) Değerlendirmeler
Türk Orta Çağı (M.S. 300 - M.S. 1037)
1.Gök-Türkler (M.S. 552 - M.S. 744)
-Masaldan Gerçeğe Açılan Kapı: Son Bilgiler Işığında Kürşad İsyanı - Tilla Deniz Baykuzu
-Sizabul'un İzinde: VI. Yy Bizans K.ına Göre, Göktürk-Bizans İlişkileri - H. Palaz Erdemir
-Orhun Yazıtlarını İncelerken: Gök-Türk İmparatorluğu - Rene Giraud
-Hayal Gücünün Derinliklerinde: Orta Asya Türk İmparatorluğu - Sencer Divitçioğlu
-Asya'dan Karadeniz'e: Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri - Edouard Chavannes
-Çin'den Hazar'a: Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri - Liu Mau Tsai
2. Avarlar
3. Uygurlar
4. Hazarlar
5. Kıpçaklar-Kumanlar
6. Oğuzlar
7. İdil Bulgarları
8. Karahanlılar
9. Gazneliler
Türk Yeni Çağı (M.S. 1.037 - M.S. 1923)
A) İlk Dönem (M.S. 1.037 - M.S. 1250)
1. Harezmşahlar
2. Eyyubiler
3. Danişmendliler
4. Mengücekliler
5. Büyük Selçuklu İmparatorluğu
6. Türkiye (Anadolu) Selçukluları
B) İkinci Dönem (M.S. 1.250 - M.S. 1923)
1. Anadolu Beylikleri
2. Memlukler
3. Timurlular
4. Safeviler
5. Altın Ordu Devleti
6. Kırım Hanlığı
7. Babür İmparatorluğu
8. Osmanlı İmparatorluğu